لیپوم به توده های چربی زیر پوست گفته می شود که به دلیل رشد بیش از حد سلولهای چربی ایجاد می شود. پزشکان، لیپوم را جزء تومورهای خوش خیم می دانند، به این معنی که آنها رشد غیر سرطانی دارند. لیپوم یا غده های چربی زیر پوست می توانند در هر نقطه از بدن که حاوی سلولهای چربی هستند، ظاهر شوند؛ اما اغلب روی شانه ها، سینه، تنه، گردن، ران ها و زیر بغل دیده می شوند. در موارد با شیوع کمتر، ممکن است در اندام های داخلی، استخوان ها یا عضلات و یا به صورت توده چربی در ناحیه تناسلی نیز ایجاد شوند. این توده های چربی زیر پوست، نرم بوده و هنگامی که افراد روی آن فشار می آورند ممکن است کمی در زیر پوست حرکت کنند. به طور معمول این عارضه هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی کند. لیپوما معمولاً نیاز به درمان ندارد؛ اما اگر برای شما آزاردهنده است، می‌توانید برای درمان به پزشک مراجعه کنید. با این حال، برای اطمینان از عدم رشد و تغییر این توده، باید به صورت دوره‌ای معاینه شوید و اگر این توده در حال رشد یا آزار دهنده بود، احتمالاً پزشک، برداشتن این توده را پیشنهاد خواهد کرد.
علت اصلی تشکیل لیپوم به طور قطعی مشخص نیست؛ اما برخی افراد ژن های معیوبی را از والدین خود به ارث می برند که می توانند در بروز لیپوم دخیل باشند. در برخی موارد، آسیب و جراحت در یک ناحیه می تواند از دلایل تشکیل لیپوم باشد. از جمله عوامل مؤثر در تشکیل لیپوم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نداشتن تحرک بدنی: برخی پزشکان معتقدند که لیپوم در افرادی که تحرک بدنی ندارند، بیشتر شایع است.
- ژنتیک: لیپوم اغلب زمینه خانوادگی و ارثی دارد و ژن ها دخیل هستند.
- سن: گرچه لیپوم می تواند در همه افراد دیده شود، اما عمدتاً در افراد بزرگسال ۴۰ تا ۶۰ سال، بیشتر شایع است.
- برخی شرایط پزشکی خاص: افراد با سابقه سندرم گاردنر (شرایط ارثی که با تشکیل تومورهای خوش خیم و بدخیم همراه است) بیشتر در معرض لیپوم خواهند بود.
علائم لیپوم
غده چربی در قسمت های مختلفی از بدن مانند گردن، شانه ها، پشت، شکم، دستان، زانو و … ایجاد می شود که علائم خاصی دارند. در ادامه به برخی از علائم غده چربی اشاره خواهیم کرد:
- در زیر پوست ایجاد می شود.
- به صورت نرم و خمیری می باشد.
- با فشار دادن دست بر روی آن به راحتی جا به جا می شود.
- معمولاً کم رنگ و یا بی رنگ می باشند.
- در ابتدا کوچک است؛ اما بعد از مدتی ممکن است رشد کند.
- گاهی اوقات ممکن است همراه با درد باشد.
- بر روی عملکرد دیگر ارگان های بدن تاثیری ندارد.
غده های سرطانی نیز علائم مختلفی دارند که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
- کاهش وزن شدید در شش ماه
- تب کردن بدون دلیل
- وجود غده های زیر جلدی بدون درد
- تغییر رنگ پوست ناحیه
- بروز مشکلات گوارشی و دفع غیر عادی
- سرفه شدید و تنفس سخت
عوامل خطر لیپوم
- بعضی از عوامل مختلف ممکن است خطر ابتلا به توده و غده چربی را افزایش دهد. هرچند که لیپوم ممکن است در هر سنی مشاهده شود؛ اما زنان و مردان میانسال بیشتر مستعد ابتلا به لیپوم هستند و شیوع این بیماری بین گروه سنی ۴۰ تا ۶۰ سال است.
- شرایط ارثی می تواند در ایجاد آنها دخالت داشته باشد؛ زیرا ژنتیک لیپوم، معمولاً در بعضی از خانواده وجود دارد.
- بعضی از افرادی که مبتلا به بیماری نادر مادلونگ Madelung هستند معمولاً به لیپوم نیز مبتلا می شوند. این بیماری نوعی اختلال در متابولیسم چربی (ذخیره چربی) است که منجر به تجمع غیرمعمول رسوبات چربی در اطراف گردن و نواحی شانه می شود و اغلب در مردان بزرگسال الکلی دیده می شود. هرچند که زنان و کسانی که الکل نمی نوشند نیز می توانند به بیماری مادلونگ مبتلا شوند.
روش درمان غده چربی یا لیپوم
- جراحی: لیپوم عمدتاً به روش جراحی برداشته می شود، به این صورت که برش کوچکی در پوست ایجاد می شود و غده چربی خارج خواهد شد. فرد تحت بیهوشی یا بی حسی موضعی قرار می گیرد.
- لیپوساکشن: در این روش، برش قابل توجهی برای برداشت کل غده چربی زده می شود، همچنین امکان برداشت برخی از لیپوم ها با استفاده از لیپوساکشن نیز وجود دارد. جهت انجام این روش، برشی بر روی پوست زده می شود، لوله ای ظریف و توخالی از طریق برش ایجاد شده وارد پوست می شود تا توده ای از سلول های چربی خارج گردد.
- تزریق استروئید: در برخی از موارد می توان از استروئید های تزریقی نیز در محل لیپوم استفاده کرد. توجه داشته باشید که استروئیدها تنها توده را کوچک می کنند و قادر به حذف آن نیستند.